Λόγος εις τα εισόδια της Θεοτόκου
Απόσπασμα από λόγο του Γρηγoρίου αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του Παλαμά “Εις τα εισόδια της Θεοτόκου”
Μόλις τριών ετών και ενώ είχε μόλις αποκοπεί από το θήλασμα και τη δίαιτα της αγκαλιάς, έδειξε το πρέπον σε όσους γνωρίζουν να κρίνουν αλάθευτα. Όταν έφθασε κοντά στα πρόθυρα του ιερού, νέες ευγενείς κοπέλες, ντυμένες επάξια προς το γένος τους, την περιστοίχιζαν κρατώντας λαμπάδες και με επισημότατη πομπή την προέπεμπαν με ευταξία προς το εσωτερικό. Τότε, σε αυτό το σημείο, έγινε φανερό ότι αντιλαμβανόταν καλύτερα από όλους όσα συνέβαιναν, αλλά και επρόκειτο να της συμβούν. Σεμνή και χαρούμενη, με το κατάλληλο παράστημα, με ήθος και φρόνημα προχωρούσε και ερχόταν σε συνάντηση με τον αρχιερέα. […]
Και αμέσως τους εγκατέλειψε όλους: γονείς, τροφούς, συνομήλικες και αποχωρίσθηκε από τους συναγμένους, μόνη εντελώς, αλλά χαρούμενη και προχώρησε προς τον αρχιερέα, ο οποίος την εισήγαγε στα άγια των αγίων και έπεισε όλους να αποδεχτούν το γεγονός αυτό, με τη σύμπραξη και τη συναπόφαση του Θεού. Διότι αυτή επρόκειτο να γίνει σκεύος εκλογής, όχι όπως η κιβωτός γεμάτο σκιές και τύπους, αλλά σκεύος γεμάτο αλήθεια, για να βαστάσει κυοφορώντας Εκείνον τον ίδιο, του οποίου το όνομα είναι θαυμαστό. Τι σπουδαίο θαύμα; […]
Εισήλθε, λοιπόν, στα πρόσκαιρα άγια των αγίων η παντοτινή αγία των αγίων.
Εισήλθε η αχειροποίητη σκηνή του Λόγου, η λογική και έμψυχη κιβωτός του άρτου της ζωής που αληθινά αποστάλθηκε σε εμάς από τους ουρανούς. Εισήλθε στα άγια των αγίων η βίβλος της ζωής, που δεν δέχθηκε τύπους λόγου, αλλά απορρήτως (δέχθηκε) τον ίδιο τον Λόγο του Πατρός. […] Ποιος μπορεί να περιγράψει τα μεγαλεία σου, παρθένε; Έγινες Θεομήτωρ, ένωσες τον νου με τον Θεό, ένωσες τον Θεό με τη σάρκα, έκανες τον Θεό υιό ανθρώπου και τον άνθρωπο υιό Θεού. Συμφιλίωσες τον κόσμο με τον ποιητή του κόσμου. […]
Ας παρατηρήσουμε το μέγα τούτο θέαμα, τη φύση μας να συνδιαιωνίζεται αΰλως με το πυρ της Θεότητος, και, αποβάλλοντας τους δερμάτινους χιτώνες που έχουμε ενδυθεί, ας σταθούμε σε αγία γη, αναδεικνύοντας ο καθένας μας τη δική του γη αγία δια της αρετής και της προς τον Θεό σταθερής αφοσιώσεως. Να φωτισθούμε και φωτιζόμενοι να συνδιαιωνίσουμε σε δόξα της τρισηλίας Θεότητος γιατί σε Αυτήν πρέπει κάθε δόξα, κράτος, τιμή και προσκύνηση τώρα και στους ατέλειωτους αιώνες. Γένοιτο…
Λόγος εις τα εισόδια της Θεοτόκου – Αγίου Γρηγορίου Παλαμά